Laatst bijgewerkt op december 22, 2022

In het noorden van Tsjechië, gelegen tegen de Duitse en Poolse grens, vind je het nog relatief onbekende gebied Noord-Bohemen. En als je Noord-Bohemen zegt, zeg je Tsjechische glastradities. ‘Tsjechische glastradities? Is dat niet suf?’, horen we je denken. Niets bleek minder waar. Noord-Bohemen is een interessante, bijzondere en unieke bestemming. Daar is geen twijfel over mogelijk. In dit artikel lees je alles over verschillende glasfabrieken, het ontstaan van de glazen kerstversieringen en onze tips voor deze regio. 

Bezienswaardigheden in Noord-Bohemen

In november 2022 reisden we door het noorden van Tsjechië en Praag. De eerste paar dagen stonden in het teken van het bezoeken van de glasfabrieken, gingen we dineren op een wel hele bijzondere locatie en werd onze kennis over glastradities bijgespijkerd. Want zeg nu zelf: wat weet je eigenlijk van glas? Enig idee hoeveel uren werk er bijvoorbeeld in handgemaakte kerstversieringen zit? De kans is groot dat je hier geen antwoord op hebt. 

Het avontuur vond plaats in Noord-Bohemen zelf, ook wel Crystal Valley genoemd. De grootste stad in Noord-Bohemen is Liberec. Dit is tevens de vijfde grootste van het hele land. Dit gebied, en dan vooral de plaatsen Liberec, Jablonec nad Nisou en Harrachov, staat bekend om de vele glasfabrieken waar werkers hun eeuwenoude ambacht uitvoeren. Hieronder vind je meer informatie over alle activiteiten en bezienswaardigheden in Noord-Bohemen.

Novosad Glassworks: eeuwenoude glastradities 

We hadden eerlijk gezegd geen idee wat we konden verwachten van een glasfabriek, maar daar kwamen we snel genoeg achter. In Harrachov, op ongeveer één uur rijden van Liberec, vind je de glasfabriek Novosad Glassworks (inclusief eigen microbierbrouwerij). Hier worden dag in, dag uit met man en macht 2000 glazen per dag geproduceerd, voornamelijk voor de export.

Het bijzondere is dat letterlijk alles hier handmatig gebeurt. Het is een spektakel om te zien hoe er van een ‘bolletje verwarmd glas’ een bierglas, prachtige vaas of lamp gecreëerd wordt. In teams zijn de glasbewerkers verspreid rondom de hete ovens waar deze creaties plaatsvinden. Het is bijna een schouwspel om te zien hoe iedereen op elkaar is ingespeeld en in automatische piloot dit vakwerk uitvoert. Pas op dat moment besef je hoeveel werk er gaat zitten in een simpel glaasje. Zeker als je je realiseert dat het blazen nog maar het begin is. 

De toekomst van de glasfabrieken in Noord-Bohemen

Na het drogen van de glazen, volgt het snijden en graveren. Van de 40 werkers die jaren geleden nog in dit deel van de fabriek werkten, is er nog maar één persoon over. Eén persoon in de fabriek die weet hoe de mooiste, handgemaakte glazen gecreëerd worden. En óf je dan kunt zeggen dat je een belangrijke schakel bent in de fabriek. Ieder detail en iedere millimeter is belangrijk voor alleen het allerbeste glaswerk. Staat er één millimeter verkeerd? Helaas, dan kan het glaswerk weg.

Net als in de rest van Europa reizen ook hier de gasprijzen de pan uit, waardoor een toekomst voor deze glasfabriek niet meer zo vanzelfsprekend is als voorheen. Ook gezien de afnemende populariteit, met uitzondering van de VS. Dit land is en blijft een grote afnemer van handgemaakte glazen in alle vormen en maten.

Fabriek van Rautis en workshop kerstornamenten maken

In de winterperiode is een reis door Noord-Bohemen een feestje. Naast het feit dat de kerstmarkten hier onmisbaar zijn, worden in deze regio ook miljoenen kerstversieringen gemaakt. Het leukste van dit alles? Ons stap voor stap laten zien hoe dit proces in zijn werk gaat én we mochten onze eigen glazen kerstcreatie maken van glas dat in de fabriek van Rautis is gefabriceerd. Hoe leuk is dat?

In de fabriek van Rautis krijg je een inkijkje in het glasblazen, knippen, kleuren, snijden, rijgen en zie je stap voor stap hoeveel uren en dagen het duurt om één glazen kerstmannetje te maken. Het is gewoon bijna kunst.

De fabriek van Rautis ligt op ongeveer dertig minuten rijden vanaf Harrachov.

Museum: Glass and Jewellery

Ben je geïnteresseerd in de geschiedenis van het glas en de verschillende stijlen en bewerkingsmanieren? Breng dan een bezoek aan het schitterende art-nouveaugebouw van het museum Glass & Jewellery in Jablonec nad Nisou. Niet alleen vind je hier diverse glassoorten van decennia geleden, maar ook kostuumsieraden. De tentoonstelling tijdens ons bezoek was ‘World of Wonders’ en omvat Tsjechische kerstdecoratie. Leuk voor de kerstliefhebbers onder ons. Voor ongeveer €5,- koop je een ticket voor de expositie en tentoonstelling. 

Kerstmarkt in Liberec

Binnen twintig minuten met de auto ben je vanuit het glasmuseum weer in Liberec. Naast het feit dat Noord-Bohemen bekend staat om de glasfabrieken is het ook een feestje om juist dit deel van Tsjechië te bezoeken tijdens de wintermaanden. Vanaf de maand november is de regio gehuld in kerstversieringen, vind je overal kerstbomen en kerstverlichting en als kers(t) op de taart natuurlijk de kerstmarkten waar glühwein, warme chocomel en overheerlijke Tsjechische lekkernijen je om de oren vliegen. Honger hoef je niet hier niet te lijden. Wil je de stad van boven zien? Maak dan een ritje in het verlichte reuzenrad.  

Dineren op hoogte bij televisiezender Ještěd

Wat je niet mag overslaan als je Noord-Bohemen bezoekt, is een diner bij Ještěd, een televisietoren op maar liefst 1.012 meter hoogte. Je kunt hier met de auto komen, maar als je voor uniek vervoer gaat, kun je een ritje maken met de Ještěd Aerial Cableway.

Deze unieke locatie is een hotel, restaurant en uitkijkpunt ineen en geeft een prachtig uitzicht over de stad, mits het zicht goed is. Wij hadden de pech dat we onderweg naar boven in een sneeuwstorm belandden. Onze auto kon niet meer vechten tegen de sneeuw, ook niet na een duwpoging (met vier personen!). Het laatste stukje moesten we dus lopend (lees: glibberend) omhoog. Geen uitzicht dus, helaas. Hieronder zie je een foto die we ontvangen hebben van CzechTourism, zodat je toch kunt zien wat voor fantastische locatie het was. Het eten was ook ontzettend lekker, dus zet deze gerust op je lijstje.  

Het kasteel van Sychrov

Eén van de andere bijzondere bezienswaardigheden in Liberec is het neogotische Sychrov kasteel. Rondleidingen door eeuwenoude kastelen kúnnen een tikkeltje saai zijn, maar dat is niet het geval als je rondgeleid wordt door een gids die letterlijk alles weet over het kasteel en de koninklijke families. Als alles dan ook nog met een twinkeling in de ogen verteld wordt, is het plaatje compleet. Dit kasteel is het meest bezochte kasteel in de regio en dat is niet gek. Het is een ware schatkist vol herinneringen. 

Het kasteel Sychrov in Noord-Bohemen is gebouwd in de vijftiende eeuw en het bijzondere is dat letterlijk alles dat je ziet origineel is (op de kerstbomen en kerstversieringen in ons geval na natuurlijk). Ondanks de temperatuur van twee graden in het kasteel hadden we makkelijk nog uren kunnen rondlopen. De privékamers, slaapkamers, dinerkamers, bibliotheken, gastenkamers en alle ruimtes die er nog meer zijn, komen neer op een totaal van 250 ruimtes. Het is een prachtig en onvoorstelbaar groot kasteel dus.   

Van grapjes (‘dit boek is eigenlijk het vroegere Tinder waar alle mannen beschreven werden of ze nog beschikbaar waren’) tot persoonlijke favorieten: onze gids maakte van het bezoek aan het kasteel van Sychrov een bijzondere ochtend. 

 Wil je meer informatie? Bezoek dan de website van kasteel Sychrov. Hier vind je ook de ticketprijzen voor alle soorten rondleidingen.

Overnachten in Noord-Bohemen

Liberec vormt een perfecte uitvalsbasis om alle bovenstaande locaties te bezoeken. Toe aan een fijn hotel en een goede nachtrust? Dan is het heerlijke Pytloun Grand Hotel Imperial hotel in Liberec een aanrader. Mooie kamers, een uitgebreid ontbijt en een gunstige ligging in het gebied van Noord-Bohemen maken het een goede keuze om hier te overnachten. Kamers zijn beschikbaar vanaf €75,- per nacht. 

Waarom Noord-Bohemen op je lijstje moet

De meeste mensen die Tsjechië bezoeken, komen niet veel verder dan Praag. Praag is een prachtige stad, maar dit veelzijdige land heeft meer te bieden dan de hoofdstad. Veel meer. Zeker als je van de gezellige kerstsfeer houdt en nieuwsgierig bent naar de eeuwenoude tradities. 

Het was eerlijk waar een indrukkende reis door Noord-Bohemen. We hebben veel geleerd, hebben ons meer dan regelmatig verbaasd en vooral verwonderd over de wereld van alles dat met glas te maken heeft. Oftewel: sla Noord-Bohemen vooral niet over als je in de buurt bent van Praag, want je bent er zo. Ben je op zoek naar meer informatie in deze regio? Raadpleeg dan de Liberec website of bezoek de Nederlandse Visit Czech Republic website.